Brackvenn Köln'den yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta yer almaktadır. Belçika-Almanya sınırındaki Hohes Venn doğa koruma alanın büyüleyici bir parçasıdır, eşsiz bir yüksek turbalık alanıdır (açıklama: 'yüksek turbalık' bir nevi torf/turba toprağı içeren bataklık). Böyle bir tur öncesinde, bir bataklıkta nasıl bir deneyim yaşanacağını insan düşünmeden duramaz. Ancak birebir doğayla iç içe olup tüm duyular harekete geçtikten sonra, yürüyüşümüz benzersiz bir deneyime dönüştü.
Bazen durgun, akmayan, bazen yeşil çalıların arasında saklanan ancak fokurdama sesi duyulan, bazen gün ışığına görünmez olan, ama turbada adım attığında birden ortaya çıkan bu su dünyasını nasıl anlatabilirim? Bataklıkta yaylanan, attığın adımın ağırlığı bir emanet gibi, her ne kadar çok kısa sürse de gecikme ile yankılanan bu adımları, nasıl tarif edebilirim?
Bir de bitki örtüsünün tuhaf şekilleri ve sizde yarattığı büyü. Nasıl izah edilir? Susuz kalmış yosunumsu bitkiler ile, rengârenk narin otlar, sık dokunmuş kara yosun tabakaları, öte yanda sıklaşmış çalılar, sonra yine uzakta seyrek ağaç örtüsü ile göz alabildiğince otlu değişken manzaralar yer alıyor.
Tanımadığım ama bataklığın içinden dolanan tahta patika yol ile keşfedilmeyi bekleyen bir dünya.
Nakliyat yolundan doğa korumaya doğru: tahta patika yollar
Tahta patika yol üzerinde bir yürüyüş mü? Bu garip gelebilir. Günümüzde bu nevi yollar doğayı korumak için kullanılıyor, ancak geçmişte farklı bir pratik işlevleri vardı. Ahşap patika yolları zamanında turba ve diğer malzemeleri taşımak ve köyler arasında hızlı ulaşım sağlamak için inşa edilmişti. Bu kullanım artık tarihi eser olsada, günümüzde doğayı sürdürülebilir bir şekilde keşfetme imkânı sunuyor.
Brackvenn'in Jeolojisi
Yüksek turbalıklar Avrupa'nın en nadir tabiat alanları arasındadır. Avrupa'da Brackvenn'e benzer yüksek turbalık alanları sadece İskoçya'da bulunmaktadır. "Flow Country" dünyanın en tabii yüksek turbalık sistemlerinden biri olup Unesco Dünya Mirası statüsüne sahip, Hohes Venn'de ise yeniden doğallaştırma çalışmaları devam etmektedir.
Basitçe ifade etmek gerekirse, bataklıklar bol yağışlı ve yüksek nemli sulak alanlarda oluşur. Başka bir deyişle, suyun akış veya buharlaşma yoluyla kaybının yağış miktarından daha az olduğu topraklarda. Biriken su, topraktan sızan veya yağmurla sağlanan minerallerle birlikte organik malzemenin ayrışmasını yavaşlatır.
Eğer toprak bir ormandan daha güneşliyse ve turba yosunları gibi özel bitkiler tarafından kolonize edilmişse, bir diğer koşul daha sağlanmış olur. Ayrışan bitki maddesi miktarından daha fazla bitki yetişirse, besin açısından zengin olan bu toprak zamanla oksijen içeriği düşük, az besinli bir toprağa dönüşür. Böylece turba toprağı oluşur. Bu açıklama belki bir jeolog için fazla basitleştirilmiş olabilir - ama olsun.
Farklı farklı turbalık türleri vardır. Brackvenn yüksek turbalıktır, ancak deniz seviyesinden 615 metre yükseklikte bir platoda yer aldığı için yüksek turbalık olarak adlandırılmamaktadır. Aksine, bu tür bataklıklara adını veren şey, yüzlerce veya binlerce yıl boyunca katman katman yukarı doğru biriken turba toprağı oluşum sürecidir. Turba bataklığı yaşayan bir ekosistemdir! Ve önemli bir nokta şudur:
Turba bataklıkları CO₂ muhafaza eder.
Dünyadaki tüm ormanlardan daha fazla CO₂ depolarlar!
Turba toprağı bir hammadde
Ancak turba toprağı her zaman değerli bir hammadde olmuştur ve bu kaynağa ulaşmak için bataklıkların kurutulması gerekir. Geçmişte turba fosil yakıt olarak oldukça rağbet görmüştür. Peki ya günümüzde? Artık daha çok sebze yetiştiriciliği için kullanılan bir alt tabaka toprağıdır. Nerijus Zableckis (Litvanya Doğa Koruma Fonu) şöyle diyor: "Baltık turbası neredeyse tüm İspanyol sera domateslerinin üretiminde ve AB'de yenen marulların yüzde 99'unda kullanılmaktadır." (bkz. NaBu [Naturschutzbund] makalesi: aşağıdaki bağlantıya bakınız).
Özet
İki döngüden oluşan toplam 8 kilometrelik bir yürüyüş yaptık. Merak edenler rotamızı Komoot'ta (aşağıya bakınız) detaylı öğrenebilir. Yolumuzun 85%'i tahta patika yollardandı, bazen de kök sarmış, bazen ise elastik turba zeminlerdendi. Ara sıra tahtası sağlam olmayan yollardan geçmek zorunda kaldık, bu nedenle orta kısımdan rahatça yürümek yerine, kenar kısımlardaki destekli tahtalara basarak yürüdük, birçok kere karşıdan gelen birine yol vermek için tahta direğin üzerinde beklemek, kimi zaman da tahta patika yolundan inmek zorunda kaldık. Birçokların ve evet, benim de başıma geldiği gibi, bir anda ayak bileklerinize kadar batak zemine batıp ıslanmanız da olası.
Bu yüzden, sevgili gezginler, turbalıkta adımlarınıza dikkat edin
| Seyahat önerisi: | Evet, kesinlikle! |
| Lütfen dikkat | Bazı bölümler mevsime ve hava koşullarına bağlı olarak kapalı olabilir. Lütfen yola çıkmadan önce ilgili sayfaları kontrol edin: Hautes-Fagnes: Zugänglichkeit. |
| Koordinatlar: | Parking Nahtsief, 4700 Weismes, Belgien 50.568119, 6.180628 |
| Mesafe: | Köln/Kalk: 81 km Istanbul/Bağlarbaşı: 2.425 km |
| Yürüyüş rotaları: | Komoot: Belgien: Hohes Venn: Fagne de Brackvenn |
| Ek bilgi: | Wikipedia: Hohes Venn UNESCO: The Flow Country Nabu (Naturschutzbund): Langzeitprobleme durch Torfabbau: Schutz der Moore ist praktischer Klimaschutz |
Bir yanıt yazın